การใช้คำ
คำ
เป็นส่วนที่เล็กที่สุดในการสื่อสาร คำมีความหมายหลายประการดังกล่าวแล้ว
จึงจำเป็นที่จะต้องมีความรู้เกี่ยวกับการใช้คำเพื่อเลือกสรรคำมาใช้ให้ถูกต้องและทำให้การสื่อสารมีประสิทธิภาพ
การใช้คำมีข้อควรคำนึงดังนี้
๑.
ใช้คำให้ถูกความหมาย การใช้คำแต่ละครั้งต้องพิจารณาจุดหมายในการสื่อสาร
แล้วเลือกคำที่มีความหมายตามต้องการ ถ้าเจตนาใช้คำที่มีความหมายตามตัว
ต้องระวังไม่ให้ผู้อื่นเข้าใจความหมายตามตัวเป็นความหมายในทางอื่น เช่น
เด็กคนนี้หัวแหลม
หัวแหลม มีความหมายตามตัว คือ ฉลาด
ช่างคิด แต่บางคนอาจเข้าใจว่าเด็กคนนี้คิดหาประโยชน์ หาช่องทางให้แก่ตนเองได้
ซึ่งเป็นความหมายในประหวัด ดังนั้น หากไม่ต้องการความหมายนัยประหวัด
อาจเพิ่มบริบทเข้าไปให้ชัดเจน เช่น
เด็กคนนี้หัวแหลม
อธิบายครั้งเดียวก็ทำได้
คำที่มีความหมายคล้ายกัน จะต้องรู้ความหมายที่แน่นอนก่อนจึงใช้
เช่น
คิดออก หมายถึง คิดได้ เช่น
ฉันคิดออกว่าน่าจะไปเที่ยววันหยุดนี้
นึกออก หมายถึง นึกได้ เช่น ฉันนึกออกว่า ๒
คนนั้นเป็นพ่อลูกกัน
ไตร่ตรอง หมายถึง
ค่อย ๆ คิดอย่างระมัดระวัง เช่น จำเลยกระทำการโดยไตร่ตรองไว้ก่อน
ตริตรอง หมายถึง
ค่อย ๆ คิดอย่างสุขุม เช่น เขาตริตรองหาคำตอบ
๒. ใช้คำให้ชัดเจน แม่นตรงไม่กำกวม กำกวม
หมายถึง มีมากกว่า ๑ อย่าง การใช้คำให้ชัดเจนอาจต้องใช้คำอื่นมาประกอบ
หรือให้วรรคตอนช่วย เช่น
พวกเขาเร่งทำงานใหญ่
ข้อความนี้มี
๒ ความหมาย คือ ทำงาน (โครงการ) ใหญ่ หรือเร่งทำงาน (กัน) ใหญ่
หากต้องการให้ความหมายชัดเจน อาจเพิ่มบริบท ดังนี้
พวกเขาเร่งทำงานชิ้นใหญ่
พวกเขาเร่งทำงานใหญ่ไม่ได้หยุดพักเลย
๓.
ใช้คำให้เหมาะสมกับเวลา
สถานที่ และบุคคล
เหมาะสมกับเวลา เช่น ขณะที่เรียนหนังสือ ขณะที่ประชุมทางวิชาการ
ต้องใช้คำอย่างเป็นทางการ ไม่ใช้ภาษาสแลง หรือตลกคะนอง
เหมาะกับสถานที่ เช่น
ในที่สาธารณะหรือสถานที่สำคัญ ต้องใช้คำพูดอย่างสำรวม
เพื่อแสดงความเคารพต่อสถานที่
เหมาะสมกับบุคคล เช่น บุคคลที่เป็นผู้ใหญ่
ผู้ที่เรายกย่อง จะใช้คำพูดที่สุภาพ เช่น แจ้งกราบเรียน
แต่หากบุคคลนั้นเป็นเพื่อนจะเลือกใช้คำที่แสดงความเป็นกันเอง
๔. ใช้การหลากคำ การหลากคำ หมายถึง
การใช้คำอย่างหลากหลายใช้แตกต่างกันไปเพื่อไม่ให้ซ้ำซากน่าเบื่อ
โดยเฉพาะในการสื่อสารโฆษณาจูงใจ เพื่อสร้างจินตนาการ เป็นต้น
๕. เลือกใช้คำอย่างมีศิลปะเหมาะสม สามารถสื่อสารกับผู้อื่นได้อย่างมีประสิทธิผล
ตรงตามความต้องการของผู้สื่อสาร และควรคำนึงถึงความมีมนุษยสัมพันธ์กับผู้อื่นด้วย
เพื่อให้เกิดความมีอัธยาศัยไมตรีที่ดีต่อกัน หรือให้กำลังใจกันในสังคม
โดยไม่ใช้คำหยาบ หรือส่อเสียดผู้อื่น
ตัวอย่าง การใช้คำอย่างมีศิลปะ
และประณีต ผู้รับสารเกิดความพึงพอใจ และอิ่มเอมใจ
ขอบคุณพี่
ๆ ทีมงานมากนะคะ ถ้าไม่มีพี่ ๆ หนูคงไม่มีวันนี้
โลกนี้ไม่มีใครไม่มีปัญหา
เพียงแต่ว่าเมื่อเกิดปัญหาแล้วฉันมีพลังใจ มีแรงกายที่จะคิดแก้ไข
ฉันมีสุขภาพจิตที่ดี ยอมรับความจริง รู้เท่าทันโลกของการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ได้
ยินดีด้วยนะ
ฉันอยากให้เธอได้รางวัลนักเรียนดีเด่นนมากเลย ไม่อยากให้คนดีอย่างเธอต้องผิดหวัง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น